Boerderij Hof Espelo
Hof Espelo werd voor het eerst genoemd in een bul van paus Innocentius III, toen het op 28 mei 1215 tot de goederen van de proosdij van het kapittel 1) van Sint-Pieter te Utrecht behoorde. De hofmeier ofwel rentmeester zetelde eeuwenlang op Hof Espelo, terwijl hij het beheer voerde over alle goederen van het kapittel in Twente en de graafschap Bentheim. Jaarlijks kwamen de hofhorigen op 17 september bijeen om hun pacht te voldoen en om de voorlezing van hun plichten door de hofmeier aan te horen.
Nadat de kerk haar eigendommen in Twente in 1770 had verkocht werd de laatste hofmeier [rentmeester], Gabriël Davina eigenaar. Toen deze stierf was Hof Espelo 225 hectare groot. In 1887 kocht de familie Cromhoff Hof Espelo van de erven van de kleinzoon van Davina. De familie Breuning ten Cate werd na de Tweede Wereldoorlog de laatste particuliere eigenaar van het landgoed. Sinds 1984 is Landschap Overijssel eigenaar van het landgoed Hof Espelo en is het totale terrein 150 hectare groot. In totaal staan er op Hof Espelo nog zeven boerderijen een voormalig koetshuis en landhuis.
-
Meestal betreft het een gemeenschap van katholieke of anglicaanse geestelijken, verbonden aan een kathedraal, kapittelkerk of klooster. De naam kapittel werd aan dit college gegeven omdat tijdens bijeenkomsten in de kapittelzaal een kapittel of hoofdstuk uit de Bijbel werd voorgelezen.
Het belang van dit boerenerf bestaande uit een Boerderij, Schuur, Boom en Visvijver is gelegen in de eraan verbonden geschiedkundige herinneringen. De boerderij is een in hoofdzaak 19e -eeuws gebouw, geheel opgetrokken in baksteen. Het erf vormt het centrum van het gelijkmatige Landgoed Hof Espelo met fraaie bossen en boomgroepen.
HET BOERENERF IS EEN GEMEENTELIJK MONUMENT.
In de Tweede Wereldoorlog liet de bezetter zijn oog vallen op het verscholen landgoed Hof Espelo. De commandant van het nabijgelegen vliegveld nam er zijn intrek en regisseerde vanuit Hof Espelo de uitbreiding van de militaire luchthaven tot ruim drie keer de huidige omvang.
De Duitsers legden op het landgoed rolbanen aan om hun vliegtuigen in het bos te kunnen verstoppen, afgedekt met netten. De rolbanen waren omringd door wallen, die nog steeds te zien zijn.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de bezetter veel gebruik gemaakt van landgoed Hof Espelo. Zo gebruikten de Duitse officieren van de Luftwaffe de villa als casino en deed één van de oude schuren dienst als filmhuis. Ten behoeve van officieren werd de villa Espelo gevorderd. Bij dit officierscasino werd een bioscoop voor de ontspanning gebouwd. De stedenbouwkundige camouflage van al deze complexen werd gecomplementeerd door ze ook architectonisch te camoufleren.
Tegen het einde van Tweede Wereldoorlog was vliegbasis Twenthe, dat door de Duitsers bezet was, onbruikbaar geworden vanwege de vele bombardementen. De Duitse vliegtuigen werden daarom ten zuidwesten van de basis verstopt in de bossen bij Drienerlo.
