Energiebesparing monumenten. - Stichting Cultureel Erfgoed Enschede

Energiezuinige monumenten: het kan!
Energiezuinig en monumenten: het lijkt een onmogelijke combinatie, maar het kan wel degelijk. In de brochure “Uw monument energiezuinig; Praktische tips voor verduurzaming” heeft de stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (stichting ERM) allerlei maatregelen op een rij gezet om tot een goede balans tussen comfort, energieverbruik en monumentale waarden te komen. De brochure is uitgegeven in de vorm van een waaier.

Lastig te combineren
Goed monumentenbehoud en het aanpassen aan de huidige wensen van gebruik en comfort vinden we lastig te combineren. Gaat het om prestaties op het gebied van gebruikscomfort en duurzaamheid, dan hebben monumenten de beeldvorming nog wel eens tegen. Isolatie-initiatieven stuiten bijvoorbeeld regelmatig op bezwaren van monumentenzorg. Nieuwe energiezuinige technieken en installaties lijken doorgaans niet goed inpasbaar. Maar gezien de beschermde status van monumenten is sloop of vervanging niet aan de orde.

Wel hoge energiekosten
Bij monumenten zijn in het verleden meestal geen isolatietechnieken en moderne isolatie-materialen toegepast. De gebouwschil (begane grond, buitenmuren, vensters en deuren, daken) houdt de warmte vaak slecht binnen. Verouderde verwarmingsinstallaties en een ontoereikend elektra-systeem verhogen het ongemak. En dan zijn (of lijken) er de beperkingen voor benutting van duurzaam opgewekte energie, zoals zonne- en windenergie. Benutting van bodemwarmte en inzet van lage temperatuur-verwarming heeft meestal nog niet plaatsgevonden.
Thermische verbetering van de gebouwschil is kansrijk, maar standaardoplossingen voor thermische verbetering zijn bijna nooit mogelijk door het beginsel van behoud van beeld en materiaal. Ook de bouwfysische effecten van een toegevoegde isolatielaag zijn riskant. Vochtbelasting door condensvorming (zeker na onoordeelkundige isolatie!) vormt steeds een grote bedreiging.

Kansen
Maar toch is met kennis van zaken (monumenten-instandhouding, bouwfysica en installatietechniek) bijna altijd goede milieuwinst en energiebesparing te bereiken. Er is inmiddels veel ervaring meet maatregelen binnen monumenten opgedaan. Het gebouw zelf bepaalt daarbij telkens de kansen en beperkingen! Door slimme aanpassing van of vervanging van installaties kan de energie-efficiëntie extra verhoogd worden. Ook duurzame energieopwekking hoort meestal tot de mogelijkheden. De nieuwe druk bevat niet alleen geactualiseerde informatie over materialen en kosten, maar gaat onder meer ook in op de mogelijkheden voor een gasloze toekomst voor monumenten.

Waaier
In de waaier “Uw monument energiezuinig; Praktische tips voor verduurzaming” worden zowel gedragsmaatregelen als bouwkundige maatregelen beschreven. De waaier bevat een indicatie voor het effect van die maatregelen op:
• de comfortverbetering (in vier niveaus van matig, redelijk, goed tot uitstekend)
• de mate van energiebesparing (eveneens in vier niveaus van matig, redelijk, goed tot uitstekend)
• de ordegrootte van de terugverdientijd

Bestellen en downloaden
De waaier is kosteloos te bestellen bij de stichting ERM, e-mail: secretariaat@stichtingERM.nl, maar een bijdrage wordt wel op prijs gesteld. Bij meer dan 3 exemplaren wordt vanaf het vierde exemplaar 4,50 euro per stuk (excl. BTW) in rekening gebracht.

U kunt de waaier hier downloaden.

Bron: Stichting Erkende restauratie kwaliteit monumenten.

Energiebesparing bij monumentale kerkgebouwen [ ir. E.J. Nusselder april 2016 ]

Kerkgebouwen behoren tot het meest herkenbare erfgoed in het land. Een belangrijk aandachtspunt bij de exploitatie van kerkgebouwen is de energie die daarbij verbruikt wordt. De verwarming van een groot gebouw en behoorlijke verlichting en andere technische voorzieningen zijn essentieel voor een goede bezoekers- en gebruikerservaring, maar leiden tegelijkertijd soms tot hoge kosten. In dit artikel wordt ingegaan op de mogelijkheden voor energiebesparing in monumentale kerkgebouwen.

energiebesparing_bij_monumentale_kerkgebouwen_vitrivius_nr.35_april_2016]

Energiebesparende maatregelen in monumentale panden

Enschede is een gemeente met bijna 300 rijks- en gemeentelijke monumenten en die vertellen het verhaal van Enschede. Een aantal van deze monumenten is in particulier bezit en met name bij deze monumenten zijn de kosten voor verwarmen en elektriciteit vaak hoog. Om deze kosten omlaag te brengen kunnen er energiebesparende maatregelen worden genomen. Helaas zijn lang niet alle maatregelen mogelijk of geschikt in een monumentaal pand vanwege de bouwconstructie, monumentenwetgeving of omdat het monument door de maatregel wordt aangetast.

Om toch een aantal maatregelen voor verduurzaming te nemen, kan er door middel van een energiescan inzichtelijk worden gemaakt welke maatregelen er geschikt en effectief zijn.
Erfgoed Energiescan Energie in Erfgoed heeft speciaal voor monumenten De Erfgoed Energiescan ontwikkeld. Met passie voor erfgoed en geloof in een duurzame leefomgeving brengen wij in beeld hoe het monument comfortabel en energiezuinig gemaakt kan worden zonder dat monumentale waarde wordt aangetast. Met de Erfgoed Energiescan wordt door middel van warmtebeelden een goed beeld gegeven van de energieverliezen van het monument.
De monumentale waarden van alle bouwkundige onderdelen van de thermische schil worden beoordeeld en de isolerende eigenschappen van deze onderdelen worden vastgesteld, deze bepalen de noodzaak van energiebesparende maatregelen.
Per onderdeel wordt er een energiebesparende maatregel geadviseerd passend bij de monumentale waarden, de huidige isolerende eigenschappen en het gebruik. Dit kunnen maatregelen zijn zoals het toepassen van kierdichting, monumentenglas, het plaatsen van infrarood panelen, het installeren van warmtepompen of het opwekken van zonne-energie door aan te sluiten bij de postcoderoosregeling.
Met deze informatie wordt een advies opgesteld met daarin maatregelen, de verschillende toepassingen en de valkuilen. Dit advies kan worden gebruikt als onderdeel voor een vergunnings- of subsidieaanvraag en als basis voor alle verduurzamingsplannen. De adviseurs van Energie in Erfgoed helpen graag met de aanvraag en begeleiding van de uitvoer.

Een voorbeeld uit de praktijk. Voor een 18e eeuws monument adviseerden we bijvoorbeeld dat monumentenglas, verbeteren van kierdichting, een waterbesparende douchekop en een vochtgestuurde ventilator voor meer comfort en energiebesparing zal zorgen. Een analyse van de vochthuishouding in de woning wees verder nog uit dat monumentenglas condensatie zal verminderen, maar dat de dikte van het glas afgestemd dient te worden op het monumentale kozijn en de regelgeving.
Kosten Erfgoed Energiescan De energiescan van Energie in Erfgoed onderscheid zich van andere energiescans omdat er rekening wordt gehouden met de monumentale waarde van het pand en door te denken vanuit het monument. Daarnaast is de prijs van €350, - voor een scan en €450, - voor een gecertificeerd Energie Prestatie Advies een stuk lager dan de standaard energiescan.

Contact

Mocht u nieuwsgierig zijn of wij iets kunnen betekenen, bezoek onze website www.energieinerfgoed.nl of neem contact met ons op via m.haitink@huisenerfgoed.nl !

We organiseren ook bijeenkomsten over het thema met gemeenten voor monumenteigenaren.