Over gevels van monumenten valt veel te vertellen en in het bijzonder over voegwerk. Het voegwerk vervult binnen de gevel een essentiële rol als het gaat om de water regulerende functie. Maar ook het aanzien van de gevel wordt voor een belangrijk deel bepaald door de voegen. Maar wat te doen als u van mening bent dat het voegwerk wel een onderhoudsbeurt nodig heeft. Ons advies is: raadpleeg vooral een deskundige (ERM (Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg) gecertificeerd bedrijf) want ook al lijken de voegen optisch nog is een goede staat van onderhoud er kan meer aan de hand zijn.
Onderstaand geven wij u een aantal belangrijke tips die bij de beoordeling van het voegwerk en de uitvoering van reparatie belangrijk zijn.
Voegwerk
- Wij adviseren alleen de slechte delen van het voegwerk te vervangen. Een licht beschadigde voeg die zijn functie nog vervult heeft de voorkeur boven een nieuwe voeg. Een voeg is slecht als de water werende functie niet meer wordt vervuld. Indien meer dan 70 % van het voegwerk slecht is, adviseren wij al het voegwerk worden vervangen.
- Een lintvoeg dient, alvorens hij met een naaldbeitel wordt uitgehakt, eerst langs een rei met een, op lage toeren draaiende, diamantzaag met een zo’n klein mogelijke diameter tot de gewenste uithakdiepte te worden ingezaagd. Vervolgens kan de stootvoeg handmatig worden verwijderd. Bij metselwerk met een lintvoeg die smaller is dan 7 mm is alleen inzagen van de lintvoeg toegestaan. Een stootvoeg smaller dan 1,5 mm mag niet worden verwijderd.
- Afhankelijk van de uitvoering van de gevel is meestal gebruikelijk tot een diepte van 20 mm uit te hakken.
-Voegmortels qua samenstelling aanpassen aan de samenstelling en hardheid van het bestaande metselwerk. Bij bestaand werk met kalk mortels, voor voegwerk alleen kalkmortel toepassen.
- De voegafwerking moet identiek zijn aan de bestaande situatie. Van het nieuwe voegwerk dienen proefvlakken ter beoordeling worden opgezet die in stand blijven gedurende de werkzaamheden tot kort voor afronding hiervan.

Medewerkers van het Aannemersbedrijf op de foto bij een huis in aanbouw [1900]
- Het metselwerk voorafgaand aan het voegen dusdanig bevochtigen dat er geen wateronttrekking aan de voegspecie optreedt. Het uitdrogen van vers voegwerk voorkomen door middel van bevochtiging en/of het afschermen door middel van zeildoek of vochtige (jutte)kleden
Metselwerk
- Bestaand metselwerk dient gehandhaafd te blijven. Metselwerk mag pas vervangen worden als de onderlinge samenhang en scheurvorming herstel verhinderen.
- De in te boeten stenen moeten qua hardheid, formaat, kleur en textuur aansluiten op het bestaande metselwerk. Hierbij zijn de fysische eigenschappen van de inboeting belangrijker dan de kleur. De in te boeten stenen moeten in hetzelfde verband worden verwerkt als in de bestaande situatie.
- De metselmortel aanpassen aan de samenstelling en hardheid van de bestaande mortel. - Bij bestaand werk met kalkmortels, voor het inboetwerk alleen kalk en zand en geen cement toepassen.
- In het geval dat bestaande beschadigde stenen verdere schade tot gevolg kunnen hebben is een reparatiemortel toegestaan mits uitgevoerd volgens de richtlijnen in de brochure Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), info restauratie en beheer nr. 5.
- Roestvorming is veelal de oorzaak van schade aan het metselwerk. IJzeren elementen in gevels dient men te ontroesten en roestwerend te behandelen, restanten zonder functie of decoratieve waarde te verwijderen.
- Indien een monument geen spouwmuren heeft mag bij vervangen geen spouw aangebracht worden.
-De voeg wordt verwijderd met gereedschap dat geen schade toebrengt aan het historisch metselwerk.
- Het verbreden van voegen is niet toegestaan.
-Het gebruik van een (grote) slijptol voor het verwijderen van voegwerk is niet toegestaan.
- Indien er sprake is van een kalkmortel, alleen schelpkalk toepassen en geen cement toevoegen. De schelpkalk moet voldoen aan NEN 9031.

 

 

 

 

he Timewriters maakte een gave korte timelaps bij de Westhal op het Enka-terrein in Ede. Het nieuwe bakstenen inboetwerk wordt door baksteen restauratiespecialisten ontstoord met behulp van minerale pigmenten. Nieuw ingebracht metselwerk wordt na het ontstoren één geheel met het te handhaven historische metselwerk. Nieuwe reparaties tekenen zich hierdoor niet meer af in het gevelbeeld.
Bron: BOEI Amersfoort.

Voegwerk blijft vakwerk

Soorten voegen
Er zijn verschillende soorten voegen die u kunt laten zetten. Elke voeg heeft andere eigenschappen en daarmee ook een andere prijs. Voegen stralen een bepaald beeld uit en bepalen dus voor een gedeelte het uiterlijk van de gevel.
Knipvoeg:
Deze voeg is een voeg die een klein beetje uitsteekt buiten de wand. Vervolgens wordt deze afgesneden zodat hij een sierlijke vorm krijgt. De naam “knipvoeg” is een beetje misleidend omdat deze voeg, net als de snijvoeg, wordt afgesneden. De strakke belijning zorgt ervoor dat eventuele onregelmatigheden in het metselwerk worden strak getrokken. De knipvoeg wordt vanwege zijn uiterlijk vaak verward met de snijvoeg. De prijs van een knipvoeg ligt tussen de €55,- en €98,- per m².
Snijvoeg:
De snijvoeg, ook wel een gesneden voeg genoemd, lijkt sterk op de knipvoeg. Het verschil is dat de knipvoeg enigszins uitsteekt ten opzichte van de steen en de snijvoeg is op gelijke hoogte. Deze manier van voegen oogt erg strak en straalt preciezie uit. Het verschil met de knipvoeg is dat de gesneden voeg niet uitsteekt. Bij de gesneden voeg worden er inhammen gesneden in de voeging, waardoor deze meer ingetogen oogt. Voor de prijs van een snijvoeg kunt u uitgaan van een prijs tussen de €55,- en €85,- per m².
Platvolvoeg:
De platvolvoeg is de standaard voeg. Het specie waarmee de voeg wordt opgevuld wordt perfect uitgelijnd met de stenen in uw gevel. Hierdoor kan er geen water tussen de voegen komen en dit verkleint de kans op schade aan uw gevel. De platvolvoeg kunt u laten zetten voor ongeveer €10,- per m².
Schaduwvoeg:
De schaduwvoeg geeft een prachtige uitstraling aan uw gevel. Het ontwerp, een inwaartse afsnijding met een hoek van 45 graden, zorgt ervoor dat met direct zonlicht er een schaduw effect op uw gevel te zien is. Het laten zetten van schaduwvoegen kost u ongeveer rond de €11,- per m².
Bol geklopte voeg:
De bolgeklopte voeg is tegenwoordig niet meer zo gebruikelijk. De voeg steekt een beetje uit en is grof afgewerkt zodat er een bolle vorm ontstaat. De bolgeklopte voeg kunt u laten zetten voor ongeveer €10,- per m².
Verdiepte voeg:
De naam zegt het eigenlijk al bij de verdiepte voeg. Deze voeg is een klein beetje verdiept. Dit geeft een schaduw effect en heeft als voordeel dat na een regenbui de gevel sneller opdroogt. Het verschil met de schaduwvoeg is dat de schaduwvoeg schuin is afgewerkt en de verdiepte voeg is in zijn geheel verdiept en loopt recht. Een verdiepte voeg kunt u laten zetten voor ongeveer €10,- per m².
Teruggehouden voeg:
De teruggehouden voeg ligt een beetje tussen de platvolvoeg en de verdiepte voeg in. Hij is enigszins teruggehouden maar niet zo erg als de verdiepte voeg. De vorm van de steen komt zo meer naar voren. De teruggehouden voeg kunt u laten zetten voor ongeveer €10,- per m².
Bron: Gevelreiniging weetjes.

 

LET OP;
In veel gevallen is bij restauratie van voegwerk bij een monument een vergunning noodzakelijk, Neem daarom vooraf contact op met het monumentenloket van de gemeente Enschede.

Klik HIER voor de webpagina van de gemeente Enschede.