Villa Schuttersveld, gebouwd in 1834-35, is de oudste textielfabrikantenvilla in Enschede. De naam zal verband houden met de plek, het is het terrein waar de Enschedese schutterij haar oefeningen hield. In 1843 laat de uit België afkomstige jonkheer Charles Louis de Maere (1802-1885) het huis bouwen. Het blokvormige, wit gepleisterde hoofdgebouw, wordt in empirestijl opgetrokken en komt te liggen in een parkaanleg in landschappelijke stijl, met als dominerend middelpunt een slingervijver.

Op het landgoed laat hij ook een nieuwe textielfabriek bouwen, met een weverij en garenververij. In 1856 keert De Maere terug naar België en koopt een andere textiel fabrikant, Hendrik Jan (Hein) van Heek (1814-1872), het complex.

Villa van Heek, Hengelosestraat.
Monumentaal vrijstaand HERENHUIS in neo-classicistische bouwstijl dat in 1902 in opdracht van L. van Heek (1871-1931) is gebouwd naar een ontwerp van Karel Muller (1857-1942). Het pand staat iets terug gerooid van de Hengelosestraat. Een smeedijzeren hek tussen met zandsteen beklede hekpijlers onder hardstenen kussenblokken vormt de erfscheiding langs de straat. In 1990 is het gebouw in verband met de nieuwe functie gerestaureerd en inwendig verbouwd. Op de begane grond zijn de indeling en enkele oorspronkelijke interieuronderdelen bewaard gebleven, de verdiepingen zijn gewijzigd. De werkplaats die bij de verbouwing achter de dienstvleugel is gebouwd, valt buiten de bescherming.

Omschrijving

Onderkelderd pand op rechthoekige plattegrond met verdieping en mezzanine onder plat dak. De voorgevel en een gedeelte van de zijgevels zijn boven een hardstenen sokkel met waterlijst bekleed met Bentheimer zandsteen, voor het overige zijn de gevels gepleisterd. Boven de tandlijst die de mezzanine afsluit, rust de overstekende kroonlijst op zandstenen geprofileerde consoles. De vensters en glasdeuren hebben een rechtgesloten bovenlicht, de verdiepingsvensters zijn uitgevoerd met stolpramen. In het midden van de symmetrische voorgevel (Z) een loggia onder balkon tussen hoekrisalieten. De hoekpilasters van de risalieten hebben Ionische kapitelen onder een omgaand hoofdgestel.

Een brede trap van zeven treden leidt naar de ingang in de loggia met twee natuurstenen kolommen. De dubbele glasdeuren onder het bovenlicht worden geflankeerd door twee schuifvensters. De borstwering van het balkon is uitgevoerd met triglyfen en metopen onder een balustrade van natuurstenen balusters en siersmeedwerk. Onder de verdiepingsvensters in de risalieten en tussen de kleine vierkante vensters van de mezzanino gebeeldhouwde festoenen. De hoofdingang in het midden van de drie vensterassen tellende oostgevel heeft een met schijnvoegen uitgevoerde zandstenen lijst met rondboog en twee halfzuilen onder een hoofdgestel.

De sluitsteen van de rondboog is versierd met een vrouwenkopje en het fries van het hoofdgestel met festoenen. Een hardstenen stoep van vijf treden leidt naar de dubbele paneeldeur met siersmeedwerk onder het halfronde bovenlicht met radiale roedenverdeling. Aan weerszijden van en boven de ingang vensters met bovenlicht. De symmetrische achtergevel (N) heeft een middenrisaliet tussen twee iets hoger opgaande geveldelen. Een hardstenen trap leidt naar de twee dubbele glasdeuren onder bovenlichten in de erkerpartij op de verhoogde begane grond van het risaliet. Het balkonnetje boven de erker heeft een balustrade van gedraaide balusters. Aan weerszijden van het risaliet vensters met een opgelegd geprofileerd lijstje. In de voorgevel (Z) van de lage plat afgedekte dienstvleugel aan de westgevel twee vensters en een entree.

In de salon op de begane grond een grote schouw en gestucte wanden met pilasters en rijk gedecoreerd lijstwerk. Boven de deuren in de noord- en zuidwand reliëfs met engeltjes. Het stucplafond heeft een rijk versierde ovale opgelegde lijst en in het midden een adelaar met prooi. In de eetkamer een lambrisering en betegelde haardpartij met een ingebouwde kluis.

 Waardering

Monumentaal herenhuis van cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang vanwege:

- de oorspronkelijke functie van buitenhuis van de textielfabrikant  Hendrik Jan "Hein" van Heek en Johanna "Jans" Elderink van 1859 tot 1921. Daarna H.A. "Hems"van Heek en zijn gezin tot 1979.

- de neo-classicistische bouwstijl die zeldzaam is in het oeuvre van Karel Muller

- de rijke ornamentiek van de gevels

- het bijzondere gebruik van zandsteen als gevelbekleding

- de hoge mate van gaafheid van het exterieur

- de gave interieuronderdelen

- de beeldbepalende situering aan de Hengelosestraat

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed