Watermolen Borculo

De Watermolen Borculo heeft als rijksmonument een hoge cultuurhistorische waarde. Samen met de sluis en de stuw ter plaatse biedt de hele omgeving een stukje stedenschoon van eerste orde.

De molens met de scheepvaartsluis en de oude stuw vormen tegenwoordig het historisch hart van Borculo. In de korenwatermolen is restaurant De Stenen Tafel gevestigd en ook de Olliemölle heeft een horecabestemming.

De geschreven bronnen over de watermolen gaan terug tot in de 16e eeuw.

Van veel vroeger datum dateert het vergraven van de Berkel vanaf Nieuwe Molen in Haarlo tot aan Borculo; de rivier loopt hier namelijk pal westelijk in plaats van noordwestelijk, wat de oorspronkelijke stroomrichting geweest moet zijn. Men heeft de rivier zo vergraven om meer water in de grachten van het voormalige kasteel te krijgen en - in  later tijd - om de molen van water te voorzien.

Deze molens en hun voorganger hebben van oudsher behoort tot de goederen van de heerlijkheid Borculo, welke eind veertiende eeuw in het bezit kwam van het geslacht van Bronckhorst.

In 1883 verwierf het Waterschap van de Berkel het waterrecht van de molen. Het waterschap is van 1886 tot 1957 eigenaar van de oliemolen geweest. Zowel de koren- als de oliemolen zijn gespaard gebleven. Gelukkig is niet overwogen de molens af te breken. Daarvoor zijn ze te veel gezichtsbepalend voor het hart van de stad. Wel hebben er in de 60-er jaren van de vorige eeuw heel even plannen bestaan de Berkel door Borculo te dempen. Dat zou voor de molens desastreus geweest zijn.

Het complex bestaat uit twee afzonderlijke waterradmolens . De linker molen was voorheen een oliemolen maar in 1920 is de molen verbouwd tot korenmolen.

Op 10 augustus 1925 verwoeste een enorme windhoos een groot deel van Borculo. De materiele schade aan de watermolens bleef echter beperkt. In 1957 kwam de molen in het bezit van de gemeente Borculo en werd in de periode 1966 tot 1970 het gehele molencomplex gerestaureerd.

De beide molens hebben nu een horecabestemming en zijn de uitbaters ook eigenaar van de watermolen geworden.

Adres van de watermolen:
Lange Molenstraat 17, 7271 BJ, Borculo

Bron: Watererfgoed

Foto’s: Stichting Cultureel erfgoed Enschede.